Sáu cửa Thiền do ưa muốn sở thích mà thành. Đức Thế Tôn Di Lạc khai thị:
• Võ Đạo Thần Thông Thiền
| Lấy Linh Thiêng dưỡng Thần Thức lập TÔNG Lấy điện Pháp, Thiên Điện lập CHỈ Lấy võ công Thiền Tọa nhiếp thâu lập THỂ Lấy Thanh Tịnh dụng hoa quả trường trai lập DỤNG |
Khi Bậc tu ưa thích môn Thiền này, thời cho nó là Chân lý tuyệt đối cao cống nhất chưa có môn Thiền nào bằng. Vị nào Thiền cao nhất phủ bảy chiếc khăn ướt chồng lên thân làm khô bảy chiếc khăn, còn có nơi dụng Thiền luyện Gồng, luyện Ngãi xâm nơi mình, tu đánh Võ Đạo Thiền, còn ở Việt Nam tại núi Thất Sơn nhiếp thu Tinh Khí Thần.
• Ứng Khẩu Thiền
| Lấy Trai Đàn, lễ bái tín tâm lập TÔNG Lấy Bút Cơ nhập xác ứng Thi thơ lập CHỈ Lấy Thanh Tịnh Thiền tọa Linh Thánh lập THỂ Lấy trống phách, tế lễ, xác lập DỤNG |
Bậc tu ưa thích Ứng Khẩu Thiền, khi đang hành ứng khẩu thường không nhận thấy bên ngoài liền công nhận là chân lý tuyệt đối cao cống nhất chưa có Thiền môn nào bằng. Phái này có quá nhiều hình thức do trình độ mê tín như cầu Phật Mẫu, cầu Đại Thánh, cầu Thiên Tiên hay lên Đồng, nhập xác... Tất cả không ngoài ứng khẩu cơ bút mà trụ xứ.
• Thần Quyền Thiền
| Lấy Linh Thần hiển hách thiêng liêng lập TÔNG Lấy chiêm ngưỡng thành tâm lập CHỈ Lấy công phu Thiền tọa tín tâm lập THỂ Lấy tinh khiết Thần Miếu trống phách lập DỤNG |
Môn Thiền này thuộc phái Thần Thánh, chủ yếu linh thiêng huyền phép, tiên tri đúng làm Bậc tu thành tâm cầu khẩn mong Thần Thánh phò hộ cho được phước mà trụ xứ và cho chân chánh tuyệt đối cao cống nhất chưa có Thiền nào bằng.
• Nhân Thiên Thiền
| Lấy hướng Thượng cõi Trời lập TÔNG Lấy suy tưởng luyện Tinh Khí Thần lập CHỈ Lấy Thanh Tịnh nghiên cứu tọa Thiền lập THỂ Lấy thanh thoát ngôn từ cao đẹp lập DỤNG |
Phái Thiền này hiện nay nhiều nước ưa chuộng, đang nghiên cứu. Người trí thức ưa tìm, một là Dưỡng Thần, nuôi thân chữa bệnh, dùng Thiền Tọa tiếp nhận Thiên Điện, xuất hồn, lấy Tinh Khí Thần làm cho thần thức giao cảm với Cõi Trời sáng soi vũ trụ, hai là dùng Thiền Tọa nghiên cứu Đạo Phật cốt yếu tri kiến Siêu Hình. Hiện nay Nhật Bản dùng Thiền ZEN và YOGA, còn ở miền Nam Việt Nam có phái Thông Thiên Học.
• Tịch Tịnh Thiền
| Lấy nghiêm Luật Giới Luật lập TÔNG Lấy tu Tịnh lìa Ái xuất ly lập CHỈ Lấy Thiền tọa khất thực lập THỂ Lấy công đức Công quả lập DỤNG |
Phái này thành lập tổ chức giống như Thiền Tông của Chư Tổ, y áo đắp y như thời Phật còn tại thế, tay bưng bình bát, đi đứng trang nghiêm, chủ yếu xuất thế. Nhưng vì lạc hướng không đúng thời, vì tất cả các ngành trong xã hội phát triển thịnh hành nên chi các sư không thể nào gìn giữ đúng nghiêm luật cùng giới luật, do đó mà Tông không thành tựu. Do Chỉ, Thể, Dụng bị sai lạc trở thành tu Tịnh gọi là Tịch Tịnh Thiền cốt Tịnh Giác, Tịnh Giác phải lìa Sở Ngã cùng Ngã Sở mới thành tựu Giác Tịnh. Đã không lìa để tỏ ngộ lại mang thêm sắc tướng âm thanh gọi là Tướng Pháp Sắc Pháp nên đường tu trở nên ảo tưởng Tướng Phật bị tịnh biệt đen tối, chân lý mơ màng.
Có phái vẫn y tông chỉ trên nhưng tìm phương thức giải mê chấp, nghiêm luật giữ gìn tùy theo trình độ gọi là phái Nguyên Thủy.
• Tiên Đạo Thiền
| Lấy sơn lâm xuất thế lập TÔNG Lấy thanh khiết thanh tịnh tâm lập CHỈ Lấy Tọa Thiền ly dục ly ái lập THỂ Lấy ép xác trường trai ẩm thực lập DỤNG |
Tiên Đạo thường Định Tưởng, suy tưởng do căn tánh, trình độ mà có thanh, thô, tế nhị để tu Thiền tọa. Tiên Đạo Thiền thích pháp đẹp, thanh cao, chọn lọc, thanh lọc rồi mới tu luyện, ưa nơi sơn lâm cùng cốc, có Bậc chán đời lên non cao xa lánh trần tục tu Thiền luyện phép. Thời này cũng hiếm, chỉ nhũng Bậc tu Phật chưa chu đáo hiểu lối tu nên dù tín thành tin Phật bao nhiêu mà sai đường vẫn thành phước báo nhân thiên sa vào Tiên Đạo.
√ Bốn tướng lầm tưởng. Sự lầm tưởng sáu môn Thiền trên bị an trụ trong bốn tướng: Thiên Tướng, Nhân Tướng, Chúng Sanh Tướng, Thọ Giả Tướng. Thời xưa và thời này đều lầm.
1. Thiên Tướng. Chính là tướng an trụ Định Tưởng, thanh lọc tốt xấu, tránh né thiện ác, chọn lọc lấy bỏ thành tu luyện lâm vào Tiên Đạo.
2. Nhân Tướng. Thường bảo thủ cá nhân cá tánh nên thường chấp, thương ghét không chừng dù tin Phật vẫn bị lạc hướng lầm lạc.
3. Chúng Sanh Tướng. Tu không đều, khi thích tu thật nhiều, lúc buồn chán bỏ tu. Phật khai Kinh bất tăng bất giảm để cứu chúng sanh tu Trung Đạo Tôn đặng trở về Bất Thối. Vì thối sa Địa ngục còn tăng lạc Tiên đạo.
4. Thọ Giả Tướng. Thường cho mình là phải là đúng nên Phật dạy lìa Ngã tu đến Chánh Ngã.
Chư Phật lưu lại Kinh sách rất rõ ràng lời khai thị không thiếu cần tu hành đầy đủ công năng công đức nương bốn tướng tỏ thông Không Trụ Xứ khỏi bị sai lạc./-
