Lúc bấy giờ trong cơn mùa Hạ, ngay trước sân chùa vòng ngoài Chánh Điện, Tứ Chúng đang ngồi đàm luận vui vẻ với nhau. Ta vừa bước ra, tất cả đứng lên bái lễ. Chính Ta thấy cảnh vui, trời đẹp cùng ngồi với Tứ Chúng hý đàm cùng kể những sự tích cho đỡ cơn nóng bức.
Khi bấy giờ có một Thị Giả thân tín, đứng lên lễ bái vào thưa gởi: Bạch Đức Tăng Chủ, con thường xem bài cùng Kinh Điển. Lời Phật nói, đến Đức Tăng Chủ vẫn thường nói: Tất cả Vũ Trụ Tam Thiên cho đến Rồng Người, Ta thật biết còn biết hơn thế nữa. Nhưng có đôi lúc chưa làm những gì sai trái vẫn bị Đức Tăng Chủ la rầy. Có đôi khi con làm sai, nhưng gặp Đức Ngài vui vẻ chỉ dạy. Do như thế chính con tự sanh nghi chấp lời nói kia chưa thật của lòng con trở thành hồ nghi bất tín đối với Đức Ngài, nay con xin thành thật thưa gởi, Ngài vì lòng chân thành của chúng con mà giải đáp, như thế nào là thật biết nơi Ngài, còn phần nào là chưa biết của chúng con, để chúng con tránh những điều hồ nghi bất tín. Thưa gởi xong Thị Giả ngồi lại một bên.
Ta vui vẻ nói: Nầy Thị Giả cùng các hàng Tứ Chúng, những sự hữu ích cho đời nầy và đời sau, Ta nay nói với các ông. Các ông hãy nghiêm túc nghe để tránh nỗi lầm lạc mà nghi chấp đối với bậc Chánh Giác đã từng nói ra lời chân thật. Khi bấy giờ tất cả chăm vào lời Ta sắp giải đáp.
Ta nói: Thế nào là thật biết tỏ rõ tỷ mỷ của bậc Chánh Giác? Bậc Chánh Giác biết tỏ rõ tỷ mỷ nghiệp căn, nghiệp trần, kiết lậu, kiết sử của mỗi Chúng Sanh. Chính nó hành sự ra sao, bị đáp ứng như thế nào, nếu chẳng ngừa trước, không la rầy trước, để yên nó thời đến kết quả sanh mạng nó phải như thế nào, phải chăng các ông hứng chịu lấy Chánh Báo cùng Bị Báo, trầm luân nơi sanh tử chăng?
Chính nơi bảo trì quả vị và sanh mạng, trọng yếu đưa các ông đến giải thoát, cần tỏ rõ nghiệp căn, nghiệp lậu, kiết sử của các ông hơn là nhìn nơi cử động hành động chưa đáng kể với, đang di chuyển hằng ngày, nơi sự làm biến đổi. Nếu các ông nghiêm túc tu hành, tự biết bảo trì quan trọng trên con đường tu, thì các ông có vi phạm những điều lếu láo, hoặc sơ hở đạo hạnh bất ổn chăng vẫn chưa tổn hại đến con đường Chân Giác của các ông thì Ta chưa bao giờ la rầy các ông. Bằng các ông, nhìn nơi di chuyển hằng ngày cho đó là tổn hại, Ta chẳng rầy la, các ông ngỡ Ta không thật biết, hay dung túng nghiệp căn, nghiệp lậu cùng kiết sử an nhiên chẳng cải hóa Lãng mạng Căn. Lố Bịch Tánh và Tự Mãn Chủng, Ba căn tánh Chủng Tử, chưa đá động mãi giữ gìn, thời tuy các ông không lầm lỗi, nhưng vẫn bị Ta la rầy, vì sao? Vì Lãng Mạng Căn là một căn tự nơi mình gieo duyên nghiệp, bày biện quá nhiều pháp giới duyên căn, tu đến bao giờ đạt Vô Sanh Pháp Nhẫn cầu lấy quả vị kiến tri để mà tri kiến. Thì thử hỏi làm thế nào Ta đưa đến rốt ráo giải thoát, làm sao khỏi sự la rầy của Ta mà phiền trách? Nếu các ông Lố Bịch Tánh, Tự Mãn Chủng thời mất nơi tất cả trang nghiêm Đạo Hạnh. Tự Mãn phát sanh lời nói với sự làm nó chẳng đi đôi. Dù cho các ông có trưởng thành lời nói và cử chỉ thảy đều sai biệt. Ta vì quả vị của các ông, vì tình duy nhất nên rầy la các ông để cho các ông nghiêm túc, từ nơi nghiêm túc tu hành, nó như nhiên cải hóa các căn tánh, Chủng Tử như nhiên trơn đặng Tri Kiến Giải Thoát. Khi bấy giờ mới rõ lời của Đức Chí Tôn cùng bài vở tu học nơi Ta thường nói? Ta thật biết còn biết hơn thế nữa. Tất cả Tam Thiên Rồng Người lầm lạc nơi Căn Tánh Chủng Tử sai biệt mà sanh tử, Ta không thọ ngã giả tưởng làm môi trường chỉ dạy mà vì nơi duyên căn nghiệp chủng của các ông la rầy để các ông khỏi lầm mà trọn Giác.
Khi lời Ta vừa dứt. Thị Giả thân tín, đồng với Tứ Chúng vui mừng thưa gởi: Làm như thế nào tu giải căn nghiệp Kiết Sử cùng Chủng Tử để thoát sanh khỏi vòng pháp giới mà Chánh Giác. Ta cười nói, chỉ có Nghiêm Túc Hạnh mới tu đạt mà thôi. Tất cả đều lễ bái phụng hành.
TỊNH VƯƠNG NHẤT TÔN
giải đáp trong mùa Hạ 1985
